IJsduiken...

Om de zoveel jaar hebben we het "geluk" (toch vanuit dit standpunt bekeken) van een wat langere aanhoudende koudeperiode te hebben zodat er ergens een of meerdere duikstekken een stevige laag ijs hebben gekregen en we kunnen gaan ijsduiken. Zie v.b. onze ijsduik van 10/01/09...

Uiteraard is veiligheid een topprioriteit en doen we alles conform de NELOS-regels voor ijsduiken en eventuele lokale bijkomende regels!!! Zo zal er v.b. op het moment dat 1 duikploeg van 2 duikers (onderling aangelijnd en tevens als ploeg vast aangelijnd naar de kant) onder het ijs zit er 1 duikploeg van 2 duikers als veiligheid standby op de kant/ijs klaarstaan om desgevallend hulp te gaan bieden onderwater, daarnaast zorgt een ploeg van 2 personen voor de logistiek (v.b. het aanlijnen en checken van de duikers) en de taak van sein/lijnmeester. En uiteraard zijn O2/EHBO-koffer bij de hand, drank (liefst warme drank), gsm om desgevallend de hulpdiensten te verwittingen, enz.
Het spreekt voor zich dat zowel de duikers als het materiaal "koudwater-geschikt" zijn en duiken ze met aan de omstandigheden aangepast en doordacht geconfigureerd materiaal, enz.

Daarnaast komt er nog wat bijkomend en gepast hulpmateriaal bij kijken en het allerbelangrijkste hierbij is dat de duikers onder het ijs zelf op een betrouwbare manier zijn aangelijnd en zo in contact staan met de sein/lijnmeester op de kant. De aanlijning moet zowel dienen als seinlijn, d.w.z. om signalen (OK, niet-OK, meer lijn geven, inhalen want we komen terug, enz.) uit te wisselen, als als veiligheidslijn om in voorkomend geval van problemen onderwater veiligheidsduiker(s) tot bij de duikers onder het ijs te leiden en/of om de duikers in problemen zo vlot en snel mogelijk onder het ijs uit te trekken.
Om die reden moeten de lijnen vlotten, stevig en lang genoeg zijn, op een betrouwbare manier vastgemaakt zijn aan de duikers zelf (dus v.b. NIET met lussen om de arm of zo), er moet ervoor gezorgd worden dat er geen 'touwspaghetti' op de kant komt, er worden nergens plastic verbindingen/onderdelen gebruikt omdat die bij bittere koude eventueel te bros kunnen worden en onder te grote belasting breken, als er musketons of andere snaphaken worden gebruikt moeten het modellen zijn zonder interne veren of scharnieren die kunnen vastvriezen, enz... Het lijkt op het eerste zicht allemaal simpel genre "ach ja, gewoon een lang touw en vastmaken en dat is het" maar d'er komt toch net iets meer bij kijken...

Opm.: als het vriest koppel je best direct na het terug bovenkomen de inflatorkoppelingen (trimvest en droogpak) los omdat de kans anders groot is dat die direct vastvriezen!

Even een paar voorbeelden van "ons gerief":

Een algemeen overzicht: een grote haspel met de seinlijn (tevens veiligheidslijn) voor de duikploeg, een bak met de lijnen voor de veiligheidsduikers, eventueel "harnassen" die de duikers om de borst vastmaken met een lus/ring die achteraan aan de nek onder de trimvest/setje uitsteekt om de lijnen aan vast te maken ingeval men de lijnen liever niet aan de duikuitrusting wil vastmaken, aangepaste "buddylijnen" om de 2 duikers "vast" aan mekaar aan te lijnen, "duikershandvatten" om eventueel een duiker in problemen uit het water te kunnen tillen, enz.
De haspel (van een tuinslang) met de seinlijn voor de duikploeg. Deze seinlijn wordt achter de nek met een stevige snaphaak aan het harnas, of op een betrouwbare plaats aan de uitrusting, van de hoofdduiker vastgeklipt en het is de bedoeling dat onderwater deze duiker de seinlijn in zijn hand houdt om signalen met de sein/lijnmeester te kunnen uitwisselen. Het uiteinde van de seinlijn wordt via een klein boeitje vrij gehouden van de duiker.
De mededuiker zal aan het begin van de duik zelf zijn aangepaste buddylijn vastklippen aan het stukje lijn tussen de snaphaak en de vlotter of rechtstreeks aan de snaphaak waarmee de seinlijn is aangelijnd aan de hoofdduiker. Eindeduik aan de uitgang/bijt/trap klipt de mededuiker zijn buddylijn los van van de seinlijn en zal hij ook de seinlijn losklippen van de hoofdduiker.
Detail van de gebruikte karabijnhaken. Omwille van bevriezingsgevaar bovenwater van natte klassieke musketons zijn snaphaken met interne veertjes of scharnieren enz. niet bruikbaar omdat die bij vrieskoude bovenwater binnen de kortste keren bevriezen en klem zitten. Daarom worden de getoonde karabijnhaken gebruikt omdat die nooit kunnen klem geraken bij bevriezing en toch degelijk en stevig zijn.
Dit is een eerste model "harnas": het is uiteindelijk een eenvoudige bagageriem maar wel met allemaal metalen gespen die ook bij vrieskoude stevig blijven. Het sluitmechanisme is een eenvoudig klem/schuifsysteem op basis van 2 gespen waar het losse eind door gevlochten en aangesnoerd wordt en dat zit dan muurvast. Deze harnasriem wordt op de borst van de duiker, net onder de oksels, vastgezet. Achteraan is een riem voorzien met een stalen ring om de lijn aan vast te maken.
Goedkope/simpele variante van een "harnas": een touw met een stalen ring aan vastgeknoopt en een lus-uiteinde dat uiteindelijk op de rug moet komen om de lijn aan vast te knopen. Om dit "harnas" vast te zetten wordt het losse eind door de stalen ring gestoken en dan met een aantal halve steken gewoon op lengte vastgezet, en daarna het geheel verdraaid zodat de vrije lus achteraan zit.
Speciale ijsduik-buddylijn: het losse eind wordt met een stevige paalsteek goed vastgemaakt aan de "ruglus/ring" van de mededuiker. De hoofdduiker gaat eerst te water en is reeds of wordt onmiddellijk aangelijnd aan de sein/veiligheidslijn en wacht op zijn mededuiker in of net onderwater naast de instap/wak/bijt. De mededuiker gaat vervolgens de water en beide duikers doen eerst onderwater de gebruikelijke wederzijdse materiaalcheck ("bubble check") en als dat OK is klipt de mededuiker zijn ijsduikbuddylijn vast aan de seinlijn waarmee de hoofdduiker is aangelijnd. Op die manier zijn ten allen tijde beide duikers vast met mekaar verbonden plus allebei verbonden met de sein/veiligheidslijn.
Ook 1 van de 2 standby/veiligheidsduikers heeft reeds zo'n buddylijn vastgeknoopt aan zijn harnas (de andere is reeds aangelijnd met een 2de sein/veiligheidslijn). In voorkomend geval van problemen onder het ijs waarbij er hulp moet geboden worden zal die veiligheidsduiker zijn buddylijn aan de seinlijn van het duikersteam dat onder het ijs zit vastklikken om zo vlot tot bij die duikploeg geleid te worden. De andere veiligheidsduiker zwemt er naast en is apart aangelijnd naar de kant.
En dan is er nog wat bijkomend materiaal zoals v.b. een zware bijl of bij voorkeur een motorkettingzaag om een (bij voorkeur gelijkzijdige driehoek van vorm met zijdes van ongeveer 2m lang) wak/bijt in het ijs te maken, een (plooi)stoeltje of bankje om de seingever en de standby-duikers te laten zitten tijdens de duik, dikke matten voor op het ijs om hem/haar te koude voeten te besparen, een plooiladder om in de bijt/wak in het water te steken om de duikers gemakkelijker in/uit het water te laten, enz...

En dan de briefing... en nadien de plomp in...

En als toetje... een leuk filmpje uit Finland over "omgekeerd ijsduiken"....

Last update: Jan 10 00:34

	Een algemeen overzicht: een grote haspel met de seinlijn (tevens veiligheidslijn) voor de duikploeg, een bak met de lijnen voor de veiligheidsduikers, eventueel "harnassen" die de duikers om de borst vastmaken met een lus/ring die achteraan aan de nek onder de trimvest/setje uitsteekt om de lijnen aan vast te maken ingeval men de lijnen liever niet aan de duikuitrusting wil vastmaken, aangepaste "buddylijnen" om de 2 duikers "vast" aan mekaar aan te lijnen, "duikershandvatten" om eventueel een duiker in problemen uit het water te kunnen tillen, enz.
	De haspel (van een tuinslang) met de seinlijn voor de duikploeg. Deze seinlijn wordt achter de nek met een stevige snaphaak aan het harnas, of op een betrouwbare plaats aan de uitrusting, van de hoofdduiker vastgeklipt en het is de bedoeling dat onderwater deze duiker de seinlijn in zijn hand houdt om signalen met de sein/lijnmeester te kunnen uitwisselen. Het uiteinde van de seinlijn wordt via een klein boeitje vrij gehouden van de duiker. De mededuiker zal aan het begin van de duik zelf zijn aangepaste buddylijn vastklippen aan het stukje lijn tussen de snaphaak en de vlotter of rechtstreeks aan de snaphaak waarmee de seinlijn is aangelijnd aan de hoofdduiker. Eindeduik aan de uitgang/bijt/trap klipt de mededuiker zijn buddylijn los van van de seinlijn en zal hij ook de seinlijn losklippen van de hoofdduiker.
	Detail van de gebruikte karabijnhaken. Omwille van bevriezingsgevaar bovenwater van natte klassieke musketons zijn snaphaken met interne veertjes of scharnieren enz. niet bruikbaar omdat die bij vrieskoude bovenwater binnen de kortste keren bevriezen en klem zitten. Daarom worden de getoonde karabijnhaken gebruikt omdat die nooit kunnen klem geraken bij bevriezing en toch degelijk en stevig zijn.
	Dit is een eerste model "harnas": het is uiteindelijk een eenvoudige bagageriem maar wel met allemaal metalen gespen die ook bij vrieskoude stevig blijven. Het sluitmechanisme is een eenvoudig klem/schuifsysteem op basis van 2 gespen waar het losse eind door gevlochten en aangesnoerd wordt en dat zit dan muurvast. Deze harnasriem wordt op de borst van de duiker, net onder de oksels, vastgezet. Achteraan is een riem voorzien met een stalen ring om de lijn aan vast te maken.
	Goedkope/simpele variante van een "harnas": een touw met een stalen ring aan vastgeknoopt en een lus-uiteinde dat uiteindelijk op de rug moet komen om de lijn aan vast te knopen. Om dit "harnas" vast te zetten wordt het losse eind door de stalen ring gestoken en dan met een aantal halve steken gewoon op lengte vastgezet, en daarna het geheel verdraaid zodat de vrije lus achteraan zit.
	Speciale ijsduik-buddylijn: het losse eind wordt met een stevige paalsteek goed vastgemaakt aan de "ruglus/ring" van de mededuiker. De hoofdduiker gaat eerst te water en is reeds of wordt onmiddellijk aangelijnd aan de sein/veiligheidslijn en wacht op zijn mededuiker in of net onderwater naast de instap/wak/bijt. De mededuiker gaat vervolgens de water en beide duikers doen eerst onderwater de gebruikelijke wederzijdse materiaalcheck ("bubble check") en als dat OK is klipt de mededuiker zijn ijsduikbuddylijn vast aan de seinlijn waarmee de hoofdduiker is aangelijnd. Op die manier zijn ten allen tijde beide duikers vast met mekaar verbonden plus allebei verbonden met de sein/veiligheidslijn. Ook 1 van de 2 standby/veiligheidsduikers heeft reeds zo'n buddylijn vastgeknoopt aan zijn harnas (de andere is reeds aangelijnd met een 2de sein/veiligheidslijn). In voorkomend geval van problemen onder het ijs waarbij er hulp moet geboden worden zal die veiligheidsduiker zijn buddylijn aan de seinlijn van het duikersteam dat onder het ijs zit vastklikken om zo vlot tot bij die duikploeg geleid te worden. De andere veiligheidsduiker zwemt er naast en is apart aangelijnd naar de kant.
	En dan is er nog wat bijkomend materiaal zoals v.b. een zware bijl of bij voorkeur een motorkettingzaag om een (bij voorkeur gelijkzijdige driehoek van vorm met zijdes van ongeveer 2m lang) wak/bijt in het ijs te maken, een (plooi)stoeltje of bankje om de seingever en de standby-duikers te laten zitten tijdens de duik, dikke matten voor op het ijs om hem/haar te koude voeten te besparen, een plooiladder om in de bijt/wak in het water te steken om de duikers gemakkelijker in/uit het water te laten, enz...