De ALV, de Alternatieve LuchtVoorziening (in eerste instantie voor je buddy, maar mogelijks ook ooit eens voor jezelf)... links, rechts, necklaced (bavetautomaat of bavetontspanner, maar ook Air2 of AirSource) in combinatie met longhose of niet... een eeuwige discussie allicht, en alles heeft zijn voor- en nadelen... Maar eigenlijk is het behoorlijk simpel, iedereen kiest uiteindelijk een configuratie waar hij zich goed bij voelt en die voldoet aan een aantal elementaire voorwaarden voor een goeie ALV en/of een goeie manier om in voorkomend geval je buddy van lucht te voorzien, én de finale "optimale" configuratie hangt bovendien ook af van je typische duikomstandigheden. En zo iedereen kan zijn eigen configuratie dan aan dit checklijstje aftoetsen:

• de ALV moet werken... uiteraard he... d.w.z. een degelijke maar simpele zonder toeters of bellen eerste trap met een bijhorende ontspanner... ook zonder toeters of bellen. En uiteraard test je die ALV voor je te water gaat, en test je die ook regelmatig onderwater (zelf, of je laat dat gelijk door je buddy doen, als oefening) op de goeie werking. En uiteraard bevestig je die ALV zo dat die tijdens de duik netjes 'proper' blijft en dus niet over de bodem zand en vuil zit te scheppen...
  Het heeft namelijk totaal geen zin om iemand die zonder lucht zit (je buddy of jezelf) een automaat aan te reiken die niet of niet goed werkt! Om die reden zou (!!!) je kunnen opteren om in voorkomend geval een duiker in luchtnood jouw primaire automaat aan te reiken, omdat je daar aan ademt en dus zeker bent dat die werkt... maar ook jouw ALV moet (!!!) werken want als je jouw primaire automaat afgeeft dan moet je ook zeker zijn dat je zelf nog lucht zal krijgen uit je ALV... Bovendien, de allereerste stelregel bij gelijk welke hulpverlening is dat je jezelf niet (!!!) in mogelijke problemen mag brengen, dus je moet sowieso zeker zijn en blijven van je eigen luchttoevoer want anders kan je een duiker in problemen sowieso niet helpen!

• de ALV moet heel simpel en snel aan te reiken zijn aan je buddy die om lucht komt vragen, met zo weinig mogelijk handelingen voor jezelf, aan een buddy die voor je of naast je hangt, zonder onnodig gehannes met te korte slangen en/of onnodige S-bochten of een MD-slang die in de weg zit van de MD-slang van je eigen ontspanner... en liefst uiteraard zonder je eigen veiligheid op een of andere manier te compromiteren, ttz. ZONDER op gelijk welk moment dan ook genoodzaakt te zijn je eigen luchtvoorziening ook maar een fractie van een seconde te onderbreken !

• de ALV moet ook vrij toegankelijk zijn voor je buddy zodat in voorkomend geval hij die ALV vlot/gemakkelijk zelf kan pakken zonder eerst uitvoerig je aandacht te moeten trekken dat hij zonder lucht zit enz.! En die "self service" moet in alle omstandigheden mogelijk zijn, onafhankelijk van het feit of op het cruciale moment je buddy zich voor of achter, boven of onder, links of rechts van je zit, en onafhankelijk van het feit of je zelf op dat moment v.b. met je hoofd door een patrijspoort van een wrak hangt te turen of (bijna) op je buis naar een leuk klein naaktslakje zit te pieren, enz.!
  Je kan natuurlijk stellen dat in voorkomend geval je buddy gewoon maar je hoofdautomaat uit je mond moet sleuren maar dat is zeker niet de beste oplossing en overigens ook niet altijd voor de hand liggend...

• eens je buddy op je ALV hangt moet er voldoende ruimte en vrijheid zijn voor jezelf en je buddy zodat je buddy zowel voor je (v.b. bij een vertikale stijging) kan hangen, of naast je kan zwemmen (v.b. gewoon op ALV de duik verder afronden). Dit wil zeggen dat je die automaat aan je buddy geeft die op de langste middendrukslang hangt zodat je maximum ruimte hebt, dat kan dus je ALV/octo zijn op een normale ALV/octo-middendrukslang (100-120cm), of je primaire op een longhose terwijl je dan zelf overstapt op je eigen ALV/octo (eventueel als bavetautomaat of bavetontspanner rond je nek gehangen of je Air2 of AirSource inflator/automaat op je trimvest).
  Opgelet: ook niet te veel ruimte! Als je een andere duiker van ademlucht moet voorzien betekent dit doorgaans een probleemsituatie en het is dan zeker ook belangrijk dat die andere duiker "binnen handbereik" blijft zodat bij een nieuw/ander probleem/situatie je die duiker onmiddellijk vast kan grijpen.

• Zijn jouw typische duiken echte grotduiken en/of wrakpenetraties waarbij je regelmatig door smalle doorgangen achter mekaar aan moet duiken? Dan heb je geen keuze... dan is alleen een longhose (7ft) geschikt om de duiker voor of achter je van lucht te voorzien!

Wanneer, en voor wie, de ALV gebruiken ?

Het allereerste wat we ons moeten afvragen is in welke omstandigheden een ALV kan/moet ingezet worden en voor wie de ALV dan moet dienen: voor je buddy of voor jezelf?
Qua omstandigheden is het in eerste instantie beperkt tot ofwel een probleem met een automaat, ofwel een een probleem met de luchtvoorraad (nog te weinig lucht, of geen lucht meer).
Als het probleem is geen of te weinig lucht, dan moet je sowieso bij een buddy gaan aankloppen en is het vanzelfsprekend dat je ALV dan moet dienen om een andere duiker van lucht te voorzien en moet je hele configuratie zo zijn dat dit optimaal/snel kan gebeuren (en liefst met minimale handelingen en bij voorkeur zonder dat je je eigen luchtvoorziening onderbreekt of in het gedrang brengt tijdens het verdere verloop van de duik) en dat tijdens het verdere verloop van de duik de luchtdeling met optimaal comfort gebeurt.
Een probleem met een automaat kan zijn een automaat die te veel lucht geeft (v.b. bij bevriezing), of eentje die geen lucht meer geeft. In het eerste geval kan je in principe verder ademen uit die automaat en dan naar de oppervlakte stijgen en je duik gewoon afbreken en dat kan dan volledig op je eigen automaat. Indien je echter onvoldoende luchtvoorraad hebt in je fles(sen) en/of met verplichte decostops zit is dit geen optie en moet je zelf, of je buddy, snel de kraan dichtdraaien van die automaat en overstappen op een andere automaat. Heb je maar 1 eerste trap, dan heb je geen andere keuze dan gaan aankloppen bij je buddy en is het opnieuw vanzelfsprekend dat je ALV dan moet dienen om een andere duiker van lucht te voorzien en moet je hele configuratie zo zijn dat dit optimaal/snel kan gebeuren en dat tijdens het verdere verloop van de duik de luchtdeling met optimaal comfort gebeurt. Heb je 2 eerste trappen en dus gescheiden automaten, dan adem je verder op je eigen ALV en moet je configuratie zo zijn dat het mogelijk is dat je zelf uit je eigen ALV ademt.
Als we alles op een rijtje zetten is het duidelijk dat op enkele uitzonderingen na je ALV quasi altijd moet dienen om een andere duiker van lucht te voorzien en dat je ALV-configuratie in eerste instantie zich daar op moet richten, maar dat je ook in voorkomend geval zonder al te veel problemen die ALV voor jezelf kan gebruiken.

Hoe moet/kan het dan ?

Je ALV/octopus moet dus vooral dienen voor de veiligheid van, en gebruik door, je buddy en dan monteer je die ALV best aan de linkerzijde.

• Op die plaats gemonteerd kan je buddy zonder enig probleem, of rare bochten in de (liefst iets langere dan normaal) slang, uit de ALV/octopus ademen terwijl hij netjes links naast je zwemt en je hem volledig en voortdurend in het oog kan houden.
• Een bijkomend voordeel is ook dat als je buddy onderwater in paniek geraakt en/of zonder lucht komt te zitten je je pal voor hem kan plaatsen en hem zo vasthouden met één hand (bij voorkeur je linkerhand), en je ALV/octopus langs links aanreiken zodat de ontspanner perfect goed komt voor je buddy en je continu oogcontact kan blijven houden met je buddy. Bovendien heb je dan tijdens de hulp je rechterhand 100% vrij en is er geen extra middendrukslang die in de weg zou kunnen hangen zoals in het geval als je je ALV/octopus rechts zou monteren (en ook bij de zeer specifieke BEFOS-greep waar je je rechts van je buddy zet is een ALV/octopus langs links optimaal en kan je die over jouw linkerschouder aan het slachtoffer aanreiken en is er weer geen extra slang die in de weg zit). Het oogcontact is essentieel om je buddy te kunnen monitoren en kalmeren onderwater en met je ALV/octopus links gemonteerd kan je dat ook blijven doen tijdens een eventuele stijging.
• Als je de slang van je ALV/octopus lang genoeg neemt (100-120cm) kan je die mits een extra 'draai' te geven aan de middendrukslang ook zonder enig probleem gebruiken als nood-ontspanner voor jezelf. Een bijkomende 'afwerking' zou kunnen zijn je ALV/octopus op de middendrukslang monteren via een scharnierend kniegewrichtje (swivel) dat je dan toelaat de ALV/octopus onder de 'meest gekke' hoeken aan te kunnen bieden, zowel aan je duikmaat als voor jezelf, zonder dat de middendrukslang onnodig zit te trekken... En de meest ideale oplossing is gewoon een automaat met zijdelingse uitlaat, zoals v.b. de Oceanic Omega, de Poseidon Cyklon, de Dacor Viper of Mares MV, die door hun constructie geen "ondersteboven" hebben en die je dus altijd "tegoei" kan gebruiken, voor je buddy en ook voor jezelf...
  A propos, ik verkies als optimale lengte voor de ALV/octopusslang een 120cm: dit laat toe dat mijn buddy aan mijn ALV/octopus netjes naast mij zwemt zonder voortdurend tegen me aan te botsen, maar zorgt er anderzijds ook wel voor dat mijn buddy voortdurend binnen handbereik blijft moest er zich een verdere complicatie voordoen onderwater... Hoe kom je bij die 120cm? Heel simpel: een buddy op je ALV is een "niet normale" duiksituatie die je toch veilig en goed wil houden onderwater, dit wil zeggen "voldoende" ruimte maar toch nog je buddy binnen handbereik houden om in voorkomend geval te kunnen ingrijpen! "Binnen handbereik" wil zeggen dat als je naast mekaar "schouder naast schouder" zwemt er uiteindelijk niet meer dan grootteorde een 50cm tussen de schouders mag zijn, er zit ongeveer een 25cm tussen de kop van je fles en je schouder, en evenzeer een 25cm tussen je mond en je schouder, en dan kom je vanzelf op een MD-slang van ongeveer 100cm, en als je dan die MD-slang niet echt "gespannen" wil houden zit je met een "optimale" lengte van de MD-slang van een 120cm.
• Nog een tip, of eerder een vanzelfsprekendheid... uiteraard bevestig je je ALV/octopus ook zodanig dat die goed zichtbaar is voor een duiker/buddy zowel als die zich voor je bevindt (gebeurt in de praktijk zeer zelden en in dat geval heb je zelf al lang die octo/ALV gedoneerd) of opzij of langs achter je komt. Het is sowieso uitermate belangrijk dat in voorkomend geval je buddy "zichzelf kan bedienen" en gewoon direct de octo/ALV kan grijpen, of desgevallend snel/gemakkelijk de gele MD-slang kan volgen/grijpen en dan zo de octo/ALV kan lostrekken en zichzelf direct van lucht voorzien! Maar dat is eigenlijk een vanzelfsprekend he... In de praktijk betekent dit dat bij een octo/ALV over links je die octo/ALV gewoon goed zichtbaar op je linker heup hangt, daar hangt die direct zichtbaar/grijpbaar en hangt die bovendien niet voor je borst in de weg van je inflator, je fototoestel, je lamp, eventueel je console, enz...
• En nog een tip: zorg voor een betrouwbare én handige bevestiging van je octo/ALV zodat die blijft zitten als je die niet nodig hebt, maar toch gemakkelijk/vlot met één hand door jezelf of een andere duiker kan getrokken worden (dus GEEN klemmetjes om die octo/ALV te bevestigen), en zorg er ook voor dat je die na gebruik gemakkelijk terug kan opbergen. Zelf gebruik ik daarvoor al jarenlang van die handige "kapjes/bolletjes" die over het mondstuk passen maar ik heb het metalen ringetje en plastic haakje waarmee die klassiek vastzitten vervangen voor een stevige stoffen elastieklus en dat maakt het dan reuzehandig om de octo/ALV na gebruik, of na testen, terug te stoppen.
  Qua model gaat mijn persoonlijke voorkeur naar de "bolletjes" omdat daar de meest diverse mondstukjes netjes in passen.

Varia:

• En belangrijk punt bij het aanreiken/doneren van een octo/ALV aan een luchtvrager: zorg dat die onmiddellijk zelf de 2de trap kan grijpen en zelf indien nodig de loosknop indrukken!!! Dus als je een automaat aan een duiker geeft, doe dat dan aub NIET met je hand op die 2de trap... want dat maakt het alleen maar moeilijker en onhandiger voor die duiker om die 2de trap te nemen laat staan zelf de loosknop van die automaat te bedienen! Je doneert een automaat door die vast te nemen met de middendrukslang, op een paar cm afstand van de 2de trap, zodat de ontvanger zonder enig probleem zelf die 2de trap kan vastgrijpen...

• Als je de ALV/octopus vooral als backup ontspanner voor jezelf wil gebruiken ligt het voor de hand dat je die rechts monteert en dan kan je best opteren voor een DIR-style "necklaced secondary" (bavetautomaat of bavetontspanner, t.t.z. je hangt die ALV/octopus dan aan een elastiek aan je nek) of een Air2 inflator/automaat op je trimvest. Als je eigen 2de trap problemen geeft schakel je onmiddellijk over op je backup die perfect gebruiksklaar binnen handbereik hangt. En wil je je buddy helpen dan geef je hem je eigen 2de trap en schakel je zelf over op je ALV/octopus. Het nadeel is dan wel dat als je buddy aan je 2de trap hangt de slang eigenlijk veel te kort is (omwille van de extra bocht in de slang, zowel als je buddy links als rechts van je wilt zwemmen en de ontspanner toch op een normale manier in zijn/haar mond wil houden) om je buddy dan vlot naast je te laten zwemmen. En bovendien zit die slang over rechts ook voordurend in de weg van je eigen automaat! Tenzij je natuurlijk "DIR-style" een hele lange slang ("long hose") neemt voor je gewone 2de trap, en dan heb je opnieuw een uitgekiende configuratie die zowel voor jezelf als voor je buddy bruikbaar is!
  Een nadeel van de necklaced automaat is dat in voorkomend geval van een zonder-lucht van je buddy je jezelf verplicht om al was het maar even zonder lucht te zitten want je geeft je primaire automaat aan je buddy en je moet overschakelen op je necklaced secundaire. Je kan als "voordeel" argumenteren dat die primaire tenminste zal werken, en dat klopt uiteraard... maar je moet sowieso er ook altijd voor zorgen dat je secundaire/ALV uiteraard OOK altijd in orde is en zal werken... want stel dat die in deze configuratie niet werkt dan zit je wel met twee probleemgevallen tegelijkertijd, i.c. je zit zelf zonder lucht en je buddy is nog aan het bekomen van zijn zonder-lucht en is niet echt in staat om jou te helpen... en dat is eigenlijk tegen alle regels van het gezond verstand en van hulpverlening, namelijk dat je jezelf als helper wetens willens mogelijks in nesten gaat werken...
  Het allergrootste nadeel, en dat vind ik zelf echt niet te onderschatten, van een necklaced automaat is dat je buddy in geval van nood niet "zichzelf kan bedienen" en volledig afhankelijk is van jou om een van je automaten aan te reiken... Stel v.b. dat je achter mekaar aan de ankerlijn naar een wrak aan het dalen bent en de achteropkomende buddy geraakt in luchtproblemen, dan moet die een sprintje trekken om je voorbij te steken of om minstens op gelijke hoogte naast je te geraken om lucht te vragen. Als je een gewone niet-necklaced ALV hangt moet die gewoon de gele MD-slang pakken die aan je kraan vertrekt en daar aan trekken en hij heeft lucht. Kan het verschil maken tussen een probleempje dat snel opgelost is of echt deep shit... Maar iedereen moet natuurlijk voor zichzelf uitmaken wat ie belangrijk vindt in het al dan niet via een bepaalde configuratie moedwillig de mogelijkheden te beperken om je buddy van lucht te voorzien!

• A propos... als het je "allemaal" wil hebben, t.t.z. je wil een ALV (alternatieve luchtvoorziening) zowel voor je duikmaat als voor jezelf, dan opteer je voor een links gemonteerde ALV/octopus (liefst nog met swivel) in combinatie met een Air2-achtige inflator die je dan perfect als backup ontspanner kan gebruiken voor jezelf... doe ik zelf al jaren zo...
  En om het verhaal nog bedrijfszekerder en veiliger te maken ga je voor een gescheiden systeem: mijn gewone ontspanner, inflator voor mijn droogpak, en mijn manometer op mijn hoofd-1ste trap op één kraan gemonteerd, en mijn ALV/octopus en Air2-inflator op de andere eerste trap op mijn andere kraan. Een dergelijke configuratie heeft ook ontegensprekelijke voordelen bij koudwaterduiken.

• Uiteraard, ik durf het bijna niet zeggen, spreekt het ook voor zich dat je als ALV/octopus een zeer goede tweede trap moet kiezen (ik gebruik een Mares Abyss als hoofdontspanner, als ALV/octopus gebruikte ik vroeger een Mares Voltrex met swivel, en ik ben dan vrij snel overgestapt op een meer compacte/handige en richtingsongevoelige 2de trap genre Dacor Viper) omdat die alle nodige lucht moet kunnen leveren ingeval van problemen bij je buddy. Voor de veiligheid (gemakkelijker en sneller terugvinden door de buddy) kan het ook geen kwaad dat je een langere en helgekleurde middendrukslang neemt voor je ALV/octopus en eventueel ook een helgekleurde tweede trap. Bovendien zorg je ervoor dat de ALV/octopus steeds werkt: uiteraard test je je ALV/octopus boven water vóór iedere duik zelf uit, heb je onderwater een beschermkapje op het mondstuk zitten om te beletten dat er vuil in de tweede trap komt. Je probeert zelf je ALV/octopus ook regelmatig eens onderwater uit, v.b. door naar het einde toe van je duik zelf over te schakelen op je ALV/octopus (of ook je Air2 om die af en toe eens te checken), ofwel laat je om de paar duiken je duikmaat tegen het einde van de duik (als zijn fles meestal al wat leger is dan de jouwe) op jouw ALV/octopus naast je zwemmen, zo weet je ook dat je ALV/octopus goed werkt en het is ook geruststellender voor je duikmaten te weten dat jouw ALV/octopus goed werkt...
  Allemaal kwestie van zeker, of toch zo zeker mogelijk, te zijn dat je ALV/octopus goed werkt zodat je buddy ingeval van problemen lucht en zeker geen water en nog meer problemen aangereikt krijgt... Zo ben je gelijk ook "ontsnapt" aan die eeuwige discussie over het wel of niet aanreiken van je hoofdontspanner aan een buddy in problemen, moet je daarmee ook geen tijd meer verliezen onderwater, zijn er ook geen zorgen meer over het al dan niet terugkrijgen van je hoofdontspanner als je buddy/slachtoffer in paniek zou geraken, zit je niet in de knoei met de eigenlijk veel te korte middendrukslang van je eigen ontspanner als je die vlot wil kunnen gebruiken om je duikmaat lucht te geven, enz. enz. enz.